ચૂંટણીલક્ષી શબ્દોના વિવિધ ભાષામાં સમાનાર્થી જાણો છો…??

votting

:: સંકલન ::
અશ્વિન પટેલ
માહિતી બ્યુરો – જુનાગઢ

કોઈપણ ચુંટણી જાહેર થાય છે ત્યારથી અખબારો અને ન્યુઝ ચેનલોના માધ્યમથી આપણા આંખ અને કાન પર કેટલાક શબ્દો અથડાતા હોય છે જેમ કે મતદાર વર્ગ, ચૂંટણી ક્ષેત્ર, ચૂંટણીં પંચ વગેરે… આ શબ્દો માત્ર ગુજરાતીમાં જ નહીં દેશની અન્ય ભાષાઓમાં આવા ચૂંટણીલક્ષી શબ્દોને તે આવો જાણીએ..

ચૂંટણી : ગુજરાતીમાં ચૂંટણી કે મતદાનને હિંદી, બંગલા, અસમિયા અને ઉડિયા ભાષામાં નિર્વાચન, પંજાબીમાં ચોણ, ઉર્દુમાં ઇન્તિખાબ, કશ્મીરીમાં ચુનાવ, સિંધીમાં નિર્વાચનુ કે ચૂડ, મરાઠીમાં નિવણૂંક કે મતદાન, તેલુગુમાં એન્નિક, તમિળમાં તેર્દલ, મલયાલમમાં તિરત્રટુપ્પુ અને કન્નડમાં ચુનાવણ કહે છે.

મતદાર વર્ગ : મતદાર વર્ગ માટે હિંદી, બંગાળી, અસમિયા, ઉડીયા અને મલયાલમ ભાષામાં નિર્વાચક વર્ગ, પંજાબીમાં ચોણકાર વરગ, ઉર્દુમાં તબકા-એ-ઇન્તિખાબ, સિંધીમાં નિર્વાચક વર્ગુ, મરાઠીમાં મતદાર સંદ્ય, તેલુગુમાં વોટરૂ વર્ગમુ, તમિળમાં કક્કલરુકુલ અને કન્નડમાં ચુનાયક ગણ શબ્દ વપરાય છે.

ચૂંટણી ક્ષેત્ર : ચૂંટણી ક્ષેત્ર કે મત વિસ્તાર માટે હિંદી, સિંધી અને બંગાળી ભાષામાં નિર્વાચન ક્ષેત્ર, પંજાબીમાં ચોણ-ખેતર, ઉર્દુમાં હલકા-એ-ઇન્તિખાબ, કાશ્મીરીમાં ઇન્તિખાબુક હલકુ, મરાઠીમાં મતદાન ક્ષેત્ર, અસમિયામાં નિર્વાચન ક્ષેત્ર, ઉડિયામાં વોટીંગ ક્ષેત્ર, તુલુગુમાં તેર્દલ ક્ષેત્રમ, તમિળમાં તેર્દલ તાગુદિ, મલયાલમમાં તિરત્રટુપ્પુમંડલ અને કન્નડમાં ચુનાવણા ક્ષેત્ર શબ્દો ઉપયોગમાં છે.

ચૂંટણી પંચ : ચૂંટણી પંચને હિંદી, મરાઠી, બંગાળી અને ઉડિયા ભાષામાં નિર્વાચન આયોગ, પંજાબીમાં ચોણ કમિશન, કશ્મીરીમાં ચુનાવ કમિશન, સિંધીમાં ચૂડ કમિશન અથવા નિર્વાચન આયોગ, અસમિયામાં નિર્વાચની આયોગ, તેલુગુમાં વોટિંગ કમિશણુ, તમિલમાં તેર્દલ આણૈક્કુલુ, મલયાલમમાં તિરત્રટુપ્પુ કમિશન અને કન્નડમાં ચુનાવણા આયોગ કહે છે.

મતદાર મંડળ : મતદાતાઓના સમૂહ માટે ગુજરાતીમાં મતદાર મંડળ શબ્દ છે તેમ હિન્દી તથા ઉડિયામાં નિર્વાચક મંડળ છે. પંજાબીમાં ચોણકર મંડલ, ઉર્દુમાં હલકા-એ-ઇન્તિખાબ, કશ્મીરીમાં ચુનાવુક હલકુ, સિંધીમાં નિર્વાચક મંડલુ, મરાઠીમાં નિવણૂક મંડલ, બંગાળીમાં નિર્વાચક મંડલો, અસમિયામાં નિર્વાચક મંડલ, તેલુગુમાં વોટર્સ મંડલી, તમિળમાં તેર્દલ મનરમ, મલયાલમમાં નિર્વાચક મંડલમ અને કન્નડમાં ચુનાયક મંડલી શબ્દો પ્રયોજાય છે.

ચૂંટણી આયુકત : ચૂંટણી આયુકત પ્રમાણમાં ઓછો જાણીતો શબ્દ છે, કારણ કે આયુકતનો અંગ્રેજી સમાનાર્થી શબ્દ કમિશ્નર વધુ ચલણમાં છે. હિંદીમાં એને ચુનાવ આયુકત, પંજાબીમાં ચોણ કમિશ્નર, કશ્મીરીમાં ચુનાવ કમિશ્નર, સિંધીમાં ચુંડ કમિશ્નરૂ, મરાઠીમાં નિવણૂક અધિકારી, બંગાળીમાં નિર્વાચન મહાધ્યક્ષ, અસમિયા અને ઉડિયામાં નિર્વાચન આયુકત, તેલુગુમાં એન્નિકલ કમિશ્નરુ, તમિળમાં તેર્દલ આણૈયર, મલયાલમમાં તિરૂત્રટુપ્પુ કમિશ્નર અને કન્નડમાં ચુનાવણા આયુકત શબ્દ છે.,

લાલ બત્તીનો અંત : વીઆઈપી કલ્ચરને મોટો ફટકો

nivedita khandekar

– નિવેદિતા ખાંડેકર

એક પ્રસિધ્ધ ગ્રીક ફિલોસોફર કહે છે કે સારી શરૂઆત કરવી તે અડધું કામ પૂરૂં કરવા બરાબર છે. કેન્દ્ર સરકારની કેબિનેટે લાલ બત્તી કલ્ચર દૂર કરવાનો જે નિર્ણય લીધો તે એક લાંબી ચાલવાની ક્ષમતા ધરાવતી લડતની એક સારી શરૂઆત છે. બુધવાર તારીખ 19 એપ્રિલ 2017ના રોજ કેન્દ્ર સરકારની કેબિનેટે મોટર વેહિકલ્સના નિયમો સુધારવાનો નિર્ણય કર્યો અને રાષ્ટ્રપતિ, ઉપ રાષ્ટ્રપતિ અને પ્રધાનમંત્રી સહિત તમામને માટે લાલ અથવા કોઈ પણ રંગની બત્તીનો ઉપયોગ બંધ કરી દીધો, તે પછી તુરત જ પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ ટ્વીટ કર્યું કે દરેક ભારતીય સ્પેશિયલ છે, દરેક ભારતીય વીઆઈપી છે એ પછી માર્ગ પરિવહન મંત્રાલય દ્વારા એક ટૂંકુ નિવેદન બહાર પાડવામાં આવ્યું હતું કે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતા હેઠળ મળેલી કેન્દ્ર સરકારની કેબિનેટે નિર્ણય કર્યો છે કે દેશમાં તમામ કેટેગરીના વાહનો ઉપરથી તમામ પ્રકારની લાઈટો દૂર કરવી. સરકાર એવો મત ધરાવે છે કે વાહનો પરની બત્તીઓને વીઆઈપી કલ્ચરનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે અને તેને લોકશાહી દેશમાં કોઈ સ્થાન નથી. વાહન પર કોઈ પણ રંગની બત્તીનું હવે કોઈ મહત્વ રહેતું નથી. આમ છતાં તાકીદની પરિસ્થિતિ અને રાહત સેવાઓ, એમ્બ્યુલન્સ, ફાયર સર્વિસીસ વગેરેને બત્તી રાખવાની છૂટ આપવામાં આવી છે. નિર્ણયના સંદર્ભમાં માર્ગ પરિવહન મંત્રાલય હવે કાયદામાં જરૂરી જોગવાઈ કરશે. એ પછીના દિવસે તરત જ એટલે કે તારીખ 20 એપ્રિલ, 2017 ગુરૂવારના રોજ ગેઝેટમાં નોટિફીકેશન ઈસ્યુ કરી દેવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ તુરત જ ટેલિવિઝનની ચેનલો અને ન્યૂઝ પોર્ટલ ઉપર આ સમાચારો બ્રેકીંગ ન્યૂઝ તરીકે વહેતા થઈ ગયા હતા. આ ઉપરાંત સોશિયલ મીડિયામાં તો ઉલ્લાસનું વાતાવરણ વર્તાતુ હતું. આ નિર્ણયની અસર થોડાક હજાર લોકોને થઈ હતી પણ એનો આનંદ અનેક લોકોને થયો હતો. જેમની કાર ઉપર લાલ, નારંગી કે અન્ય રંગની બત્તીઓ રહેતી હતી તે લોકો પણ હજારો લોકોને સંદેશા આપવામાં લાગી ગયા હતા. આ સંદેશાને એક ચોકકસ ખાત્રી આપતા સંદેશા તરીકે જોવામાં આવતો હતો. આ સંદેશો એક વચન આપતો હતો. આ એવો સંદેશો છે કે જે પરિવર્તન સૂચવી જાય છે. આ એક એવો સંદેશો હતો કે જે ભેદભાવનો અંત લાવતો હતો.

સુપ્રીમ કોર્ટનું રૂલીંગ : સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટના ડિસેમ્બર -2013 ના નિર્દેશને આગળ ધપાવ્યો છે. કોર્ટે એ નિર્દેશમાં લાલબત્તીઓનો ઉપયોગ નિયંત્રિત કરવા અને સંબંધિત કાયદામાં તે મુજબનો ફેરફાર કરવા નિર્દેશ આપ્યો હતો. વીઆઈપી કલ્ચર અંગેની પિટીશનની સુનાવણીમાં સુપ્રીમ કોર્ટે અવલોકન કર્યું હતું કે અદાલતની નોંધમાં જે મુદ્દો ઉપસાવવામાં આવ્યો હતો તેમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે સત્તાની ભૂખ કેટલીક વ્યક્તિઓમાં કેન્દ્રીત થઈ રહી છે અને સત્તાની નગ્ન લાલચને કારણે લોકશાહીના પાયાના સિધ્ધાંતોનો ધ્વંસ થઈ રહ્યો છે, પરંતુ આપણે છેલ્લાં 4 દાયકામાં જે કાંઈ કર્યું છે તેનાથી ઊંડા મૂળિયાં નાંખીને બેઠેલી રાજકીય પ્રણાલિઓને આઘાત લાગે તેમ છે. આનું ઉત્તમ ઉદાહરણ સત્તાના પ્રતિકો છે, જેમાં જાહેર પ્રતિનિધિઓના વાહનો પરની લાલ લાઈટનો સમાવેશ થાય છે અને આ પ્રતિકો છેક નીચેના સ્તરથી માંડીને ઉચ્ચ સ્તરે તથા વિવિધ કેડરના સનદી અધિકારીઓમાં પણ જોવા મળે છે. લાલ બત્તી સત્તાનું પ્રતિક છે અને જેમને તેનો ઉપયોગ કરવાની છૂટ મળી છે તે અને જેમને છૂટ નથી મળી તેમની વચ્ચે ભેદભાવ સર્જે છે. આ કેસમાં કાનૂની નિષ્ણાતો દ્વારા એવી માહિતી આપવામાં આવી હતી કે લાલબત્તી હકિકતમાં પ્રતિષ્ઠાનું એક પ્રતિક બની ગઈ છે અને જે લોકો આવા વાહનોનો ઉપયોગ કરે છે તે લોકો પોતાની જાતને સામાન્ય નાગરિકો કરતા કશુંક વિશેષ સમજે છે. તેમણે અદાલતને એમ પણ જણાવ્યું કે દેશમાં સરકારી વાહનો ઉપર લાલ બત્તીનો થઈ રહેલો વ્યાપક ઉપયોગ ભારતમાં બ્રિટિશ સરકાર જેવી માનસિકતાનું પ્રતિબીંબ પાડે છે અને સ્થાનિક લોકોને ગુલામોની જેમ ડરાવતા ધમકાવતા રહે છે.

ભારત સરકારની કેબિનેટ દ્વારા જેવી જાહેરાત કરવામાં આવી કે તુરત જ કેટલાંક રાજ્યોએ પોતાને ત્યાં સરકારી કાર ઉપરથી લાલ બત્તી હટાવવાની જાહેરાત કરી દીધી. આ યાદીમાં મહારાષ્ટ્ર, મધ્ય પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડના મુખ્યમંત્રીઓ જેવા કેટલાક નેતાઓનો સમાવેશ થાય છે. એ પછી કેટલાંક અન્ય રાજ્યોએ પણ આ નિર્ણયનું અનુસરણ કર્યું હતું. એ પછી તો લાલ બત્તીમાંથી છૂટવાની પરંપરા શરૂ થઈ. ત્રિપુરા અને દિલ્હીના મુખ્ય પ્રધાનો અગાઉ પણ લાલ બત્તીનો ઉપયોગ કરતા ન હતા. ખૂબ નજીકની ઘટનાની વાત કરીએ તો પંજાબ અને ઉત્તર પ્રદેશની સરકારે સોગંદવિધી કરી તે પછી અમરિન્દર સિંઘ અને યોગી આદિત્યનાથે પણ જાહેરાત કરી હતી કે તે લાલ બત્તી ધરાવતી કારનો ઉપયોગ નહી કરે. સમાચાર પત્રોના અહેવાલોમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે સર્વોચ્ચ અદાલતના ન્યાયાધિશો અને ઈલેકશન કમિશન ઓફ ઈન્ડિયાએ પણ તેમની કાર ઉપરથી લાલ બત્તી ઉતરાવી લેવાનો નિર્ણય કર્યો છે. ભારતની દરેક વ્યકિત સ્પેશિયલ છે, દરેક વ્યક્તિ વીઆઈપી છે. ભારત સરકારની કેબિનેટે લાલબત્તીનું કલ્ચર દૂર કરાવવાનો જે નિર્ણય કર્યો છે તે હકિકતમાં એક આવકાર દાયક કદમ છે. પ્રધાનમંત્રી શ્રી મોદીએ ટ્વિટ કરીને લખ્યું છે કે ભારતની દરેક વ્યકિત સ્પેશિયલ છે, દરેક વ્યક્તિ વીઆઈપી છે.

આ ઘટના પછી હર કોઈ આશા રાખી શકે છે કે વીઆઈપીના દરજ્જા સાથે મળતા વિશેષ અધિકારો હવે ટૂંક સમયમાં ખતમ થઈ જશે અને દરેક વ્યક્તિને દેશમાં સમાન તક મળશે. વ્યક્તિ એવી પણ આશા રાખી શકે કે ગરીબોના બાળક સારા શિક્ષણથી વંચિત નહીં રહે, કારણ કે કેટલાક વીઆઈપી ક્વોટાને કારણે સરકાર જેમને સહાય કરે છે તેવી શાળાઓમાંથી પ્રવેશ છીનવાઈ જતો હોય છે. વ્યક્તિ એવી પણ આશા રાખી શકે કે કોઈ વગદાર માણસને અગ્રતા આપવામાં આવે તેવા કારણથી દૂરના ગામડામાંથી હૃદયની ગંભીર સારવાર કરાવવા આવનાર આવતી વ્યક્તિને એટલા માટે પાછી નહીં મોકલી દેવાય આપણને એ બાબતનું ગૌરવ થવું જોઈએ કે આપણા પ્રધાનમંત્રી કે જેમણે ખુદ વચન આપ્યું હતું કે ભારતની દરેક વ્યકિત સ્પેશિલ છે, દરેક વ્યક્તિ વીઆઈપી છે. આપણે આશા રાખીએ કે તેમનું આ કદમ લાલ બત્તી સાથે પ્રતિક બની ગયેલ પ્રણાલિનો અંત આણશે.

(લેખિકા દિલ્હી સ્થિત સ્વતંત્ર પત્રકાર છે. તેમણે પર્યાવરણલક્ષી, વિકાસલક્ષી અને સામાજિક મુદ્દાઓ પર લેખો લખ્યા છે. અહીં આ લેખમાં વ્યક્ત કરાયેલા અભિપ્રાયો તેમના અંગત અભિપ્રાયો છે. – પ્રેસ ઈન્ફોર્મેશન બ્યુરો : ભારત સરકાર – અમદાવાદ)

મક્કમ ઈરાદા સાથે આગળ વધનારાઓને સફળતા મળતી જ હોય છે

shrutikumari Judge – Punjab

– આશુ પટેલ

પંજાબના જલંધર શહેરમાં એક તેજસ્વી યુવતી શ્રુતિ કુમારે જજ બનવાનું સપનું જોયું હતું. તે કોલેજમાં ભણતી હતી એ વખતથી જ તેણે જજ બનવાનું નક્કી કર્યું હતું. જજ બનવા માટે શું કરવું જોઈએ એ વિશે તેણે માહિતી મેળવી લીધી હતી. તેણે પંજાબ યુનિવર્સિટીમાં કાનૂનનો અભ્યાસ કર્યો. તેને એલ.એલ.બી.ની ડિગ્રી મેળવી લીધા પછી તરત જ પંજાબ સિવિલ સર્વિસીસ કમિશનની પરીક્ષાની તૈયારી શરૂ કરી દીધી. શ્રુતિને ઘણા મિત્રો અને પરિચિતોએ કહ્યું હતું કે સિવિલ સર્વિસ કમિશનની પરીક્ષા પાસ કરવી એ બહુ અઘરું કામ છે. થોડી જગ્યાઓ માટે હજારો ઉમેદવારો પરીક્ષા આપતા હોય છે. જો કે શ્રુતિ કુમારે એવી સલાહો કે હતાશાજનક વાતો મન પર લીધા વિના પરીક્ષાની તૈયારીઓ ચાલુ રાખી હતી. શ્રુતિ કુમારે ૨૦૧૪ માં ૨૩ વર્ષની ઉંમરે પંજાબ સિવિલ સર્વિસીસ કમિશનની જ્યુડિશરી એટલે કે ન્યાયિક ક્ષેત્રની સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષા આપી અને પહેલા જ પ્રયાસમાં તેણે તે પરીક્ષા પાસ કરી લીધી. પરીક્ષામાં પાસ થયા પછી તેણે એક વર્ષની તાલીમ લીધી અને તેની જલંધરની જિલ્લા અદાલતમાં જજ તરીકે નિમણૂક થઈ.

શ્રુતિ કુમારે જજ બનવામાં સફળતા મેળવી એ પછી તેના સન્માન માટે એક સમારંભનું આયોજન થયું. એ સમારંભમાં શ્રુતિ કુમારે કહ્યું કે કોઈ સપનું સાચું પડવા જેટલી ખુશી હું અનુભવી રહી છું. આજે મારું જ નહીં, મારા પિતાનું સપનું પણ સાકાર થયું છે. અહીં સુધી તો વાત સામાન્ય લાગે, પણ ખરી રોમાંચક અને રસપ્રદ વાત હવે આવે છે. શ્રુતિના પિતા સુરેન્દ્રકુમાર જલંધર જિલ્લા અદાલતની બહાર ચા વેચીને કુટુંબનું ગુજરાન ચલાવતા હતા. તેમણે પોતાની પુત્રીને ઉચ્ચ અભ્યાસ કરાવવાનું નક્કી કર્યું હતું. દરેક પિતાની જેમ તેમની પણ ઝંખના હતી કે તેમની પુત્રી કોઈ ઉચ્ચ સ્થાન પર પહોંચે. શ્રુતિએ પહેલા જ પ્રયાસમાં પંજાબ સિવિલ સર્વિસીસ કમિશનની પરીક્ષા પાસ કરી ત્યારે તેમને રોમાંચ થયો હતો પણ એક વર્ષની તાલીમ બાદ શ્રુતિની નિમણૂક જલંધર જિલ્લા અદાલતમાં જ જજ તરીકે થઈ ત્યારે તેમની આંખોમાંથી ખુશીના આંસુ વહી નીકળ્યા હતા. તેઓ જે અદાલતની બહાર ચા વેચતા આવ્યા હતા એ જ અદાલતમાં તેમની પુત્રી જજ તરીકે બિરાજમાન થઈ હતી. માણસ સપનું જુએ અને મક્કમ ઈરાદા સાથે એ સપનું સાકાર કરવા માટે મચી પડે તો તેને સફળતા મળતી જ હોય છે એ શ્રુતિ કુમારે સાબિત કરી બતાવ્યું..

સાયબર લો ઉપર ગુજરાતીમાં પુસ્તક લખનાર આપણા આઈ.પી.એસ. શ્રી સંજય શ્રીવાસ્તવ

Sanjay Shrivastav IPS

પોલીસ શબ્દ સંભાળતા જ આપણને હાથમાં ડંડો લઈ ઉભેલા હોય, મૂછો હોય, ગરમ સ્વભાવ હોય તેવી વ્યક્તિની એક છાપ ઊભી થાય છે જો કે આ તો એક વિચારવાની વાત છે અને ખરેખર પોલીસ પણ પોતાની ફરજો સિવાય આપણી જેમ એક સામાન્ય વ્યક્તિ જ હોય છે. આવા જ એક સરસ અને સરળ સ્વભાવના અને ગુજરાતના પોલીસ વિભાગમાં ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી ક્ષેત્રે પોતાનું મહત્વનું યોગદાન આપનાર આપણા આઈ.પી.એસ. શ્રી સંજયકુમાર શ્રીવાસ્તવ સાહેબને ચાલો આપણે મળીએ.

શ્રી સંજયકુમાર શ્રીવાસ્તવ સાહેબ હાલમાં ગુજરાત સ્ટેટ ક્રાઈમ રેકર્ડ બ્યુરો – ગાંધીનગર ખાતે એડીશનલ ડી. જી. ના હોદા ઉપર ફરજ બજાવે છે તારીખ ૨૦ – ૦૪ – ૧૯૬૩ ના રોજ જન્મેલ સંજયકુમાર શ્રીવાસ્તવ સાહેબ ૧૯૮૭ની સાલમાં આઈ.પી.એસ. બન્યા છે તેઓ એક જાંબાઝ અને કાર્યદક્ષ ઓફિસર છે અને તેમણે બી.ઈ (ઇલેક્ટ્રિક) ની ડીગ્રી લીધેલ છે તથા સુરતકલ – કર્ણાટક ખાતે કોમ્પ્યુટર અંગેનો અભ્યાસ કર્યો છે તેઓએ “સાયબર લો” ઉપર ગુજરાતીમાં આખું પુસ્તક પણ લખ્યું છે જેમાં સાયબર લોની કલમો, જોગવાઇઓ તથા સજાઓની જાણકારી વીગતવાર આપી છે. આ પુસ્તક ગુજરાતના પોલીસ અધિકારીઓને સરળતાથી સાયબર લો સમજાય તે માટે લખેલ છે તથા ગુજરાત પોલીસની અમલી થતી ઘણી બધી આઈ.ટી. કમીટીમાં તેઓ સક્રિય સભ્ય તથા અલગ – અલગ હોદાઓ ઉપર પણ ફરજ બજાવી રહયા છે. શ્રીવાસ્તવ સાહેબે સુરતમાં જોઈન્ટ પોલીસ કમિશનર, અમદાવાદમાં જોઈન્ટ પોલીસ કમિશનર, ગાંધીનગર અને  કચ્છમાં એસ પી. તરીકે, ડી.જી. ઓફિસમાં આઈ.જી. તરીકે તેમજ રાજકોટ શહેર પોલીસ કમિશનર તરીકે કાબીલેદાદ કામગીરી કરી છે. રાજકોટના પોલીસ પરિવારો અને પ્રજાજનો આજે પણ તેઓએ માનભેર યાદ કરે છે. તેઓ ગુજરાત ઉર્જા વિકાસ નિગમ લી – વડોદરા (યુવીએનએલ) ના આઈ.જી.પી. તરીકે પણ પ્રશંશનીય સેવા આપી વીજચોરી કરનારોઓ ની શાન ઠેકાણે લાવી દેવા માટે જાણીતા બન્યા હતા. તેમણે દરેક જગ્યાએ પોલીસ વિભાગના કોમ્પ્યુટરાઈઝેશન તથા ટેકનીકલ બાબતોને મહત્વ આપી અપગ્રેડ કર્યું છે. પોલીસ વિભાગમાં તેઓએ નવી – નવી ટેકનોલોજી અને સોફ્ટવેર લાવી પોલીસ સ્ટાફને જરૂરી તાલીમો પણ આપી છે. જેથી ટેકનીકલ બાબતોમાં કામ ઝડપી થઇ શકે

હાલમાં પોલીસ વિભાગમાં ઘણી બધી આધુનીક્તાનો ઉપયોગ થાય છે જેમ કે વેબસાઈટ દ્વારા માહિતી, સોફ્ટવેર દ્વારા વહીવટી કામો સરળતા, સી.સી.ટી.વી. કેમેરા, જી. પી. એસ જેવી ઘણી ટેકનીકલ બાબતોને શ્રીવાસ્તવ સાહેબે જે તે વખતે પોલીસતંત્રમાં ઉપયોગ કરેલી છે. શ્રીવાસ્તવ સાહેબ જયારે ગુજરાતમાં ઉર્જા વિકાસ નિગમ વડોદરામાં હતા ત્યારે તેણે ટેકનીકલ મદદ અને પોતાના અનુભવ દ્વારા સર્કીટ દ્વારા થતી વીજચોરી પકડી હતી અને સરકારનું બુધ્ધીપૂર્વક નુકશાન કરતા લોકોને સમાજમાં ખુલ્લા પાડ્યા હતા તેઓએ સુરતમાં પણ હોટેલ, સાયબર કાફે જેવા સ્થળોની એન્ટ્રી ઓટોમેટીક પોલીસ કન્ટ્રોલ રૂમ સાથે સીધી જોડાઈ જાય તેવીપણ વ્યવસ્થા કરી છે. સાયબર ક્રાઈમના ઇન્વેસ્ટીગેશનમાં ઘણીવાર વિલંબ થવાના કારણ બાબતે તેઓએ જણાવેલ કે કોઇપણ ગુનાની કાયદાકીય જોગવાઈના રેફરન્સ હાઈકોર્ટ કે સુપ્રીમ કોર્ટના જજમેન્ટના આધારે લેવાતા હોય છે પણ સાઈબર ક્રાઈમના કેસોમાં આવા રેફરન્સ હાલમાં પૂરતા પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ ન હોવાથી આવા કેસોમાં તકલીફ થાય છે જેથી વિલંબ થાય છે.

ગુજરાત આઈ.ટી. યુઝરો માટે તેઓએ સંદેશ આપ્યો હતો કે આપણું આઈ.ટી. ક્ષેત્ર ખુબ જ વિશાળ છે તેનો મહત્તમ અને પોઝીટીવ ઊપયોગ કરીને આપણી કામગીરી સરળ બનાવી જોઈએ અને જાણતા કે અજાણતા સાઈબર ક્રાઈમના ભોગ બની ના જવાય તેનું વિશેષ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. શ્રી સંજયકુમાર શ્રીવાસ્તવ સાહેબને રાજકોટના પત્રકાર અને લેખક અતુલભાઈ ચોટાઈ સાથે એક પારીવારીક અને આત્મીયતા નાતો હોવાને લીધે તેમણે પોતાના વ્યસ્ત સમયમાં પણ અતુલભાઈ ચોટાઈ ને એક ખાસ મુલાકાત આપી હતી અને પોલીસની કામગીરી અંગેની સમજણ આપી હતી. શ્રીવાસ્તવ સાહેબ સાથેની આ મુલાકાતમાં શ્રી દિલીપભાઈ જે શાહી (પોલીસ ઇન્સ્પેકટર) – ગાંધીનગરનો પણ વિશેષ સહયોગ અને માર્ગદર્શન અમને મળેલ હતું. શ્રી સંજયકુમાર શ્રીવાસ્તવ સાહેબ જેવા અધીકારી આપણા ગુજરાતના પોલીસ વીભાગ માટે ગૌરવ સમાન છે માટે તેઓ પણ પોતાના જીવનના આગામી વર્ષોમાં અપાર સફળતા અને લોકચાહના મેળવતા રહે તેવી અંતકરણપૂર્વક ની શુભેચ્છાઓ..

નોટા ના ઉપયોગની મતદાન માં ભૂમિકા વિષેની રસપ્રદ માહિતિ

:: આલેખન ::
સોનલ જોષીપુરા 
પ્રાદેશિક માહિતી કચેરી,
ગુજરાત રાજ્ય, રાજકોટ

સ્થાનિક સ્વરાજયની ચૂંટણીનું મતદાન નજીક આવી રહયું છે ત્‍યારે આ ચૂંટણીમાં ઉમેરાયેલી નવી બાબતો વિષે થોડીક જાણકારી મેળવવી રસપ્રદ રહેશે જે પૈકીની એક છે ‘‘નોટા’’ બટનની સગવડ. ઇલેકટ્રોનિક વોટીંગ મશીન (ઇ.વી.એમ.) દ્વારા મતદાન કરનાર મતદાતાએ જે ઉમેદવારને મત આપવો હોય તે ઉમેદવારની સામેનું બટન દબાવવાનું હોય છે. પરંતુ આ વખતના ઇ.વી.એમ.મશીનમાં ‘‘નોટા’’ બટનનો સમાવેશ કરાયો છે. None Of The Above શબ્‍દના પ્રથમ અંગ્રેજી અક્ષરો જોડીને ‘‘NOTA’’ (નોટા) શબ્‍દ બનાવાયો છે જેનો અર્થ થાય છે ઇ.વી.એમ.માં દર્શાવેલા ઉપર પૈકીના કોઇપણ ઉમેદવારને મતદાતા પોતાનો મત આપવા માગતો નથી.

ભારતના દરેક નાગરિકને બંધારણ દ્વારા અધિકાર અપાયો છે કે ચૂંટણીમાં ઉભેલા દરેક ઉમેદવારમાંથી મતદાતાને જો એક પણ ઉમેદવાર યોગ્‍ય ન લાગે તો તે કોઇપણ ઉમેદવારને મત ન આપવા માટે મતદાર મુકત છે અને આ બાબત સંપૂર્ણ ગુપ્‍ત રહેશે અગાઉના કિસ્‍સામાં જે મતદાર આ અધિકારનો ઉપયોગ કરવા માગતો હોય તેણે આ બાબતની પ્રીસાઇડીંગ ઓફિસરને જાણ કરવી જરૂરી હતી જેને લીધે મતદારની ઓળખ છતી થઇ જતી હતી આથી સુપ્રીમ કોર્ટે ચૂંટણીમાં ઉભા રહેલા ઉમેદવારો પૈકી કોઇને પણ પોતાનો મત ન આપવાની અને તે બાબત ગુપ્‍ત રાખવાની જોગવાઇનો અમલ કરવા અંગે દેશના ચૂંટણીપંચને ‘‘નોટા’’ સુવિધા આપવાનો આદેશ કર્યો છે જેના પગલે ઇલેકશન કમિશન ઓફ ઇન્‍ડિયા દ્વારા દેશના કોઇપણ પ્રદેશમાં યોજાતી ચૂંટણીમાં વપરાનારા ઇલેકટ્રોનિક વોટીંગ મશીનમાં ‘‘નોટા’’ નું બટન ઉમેરવામાં આવ્‍યું છે.

સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ અનુસાર ‘‘નોટા’’ નું બટન બેલેટ પેપરમાં એક અલગ પેનલમાં સૌથી છેલ્‍લા ઉમેદવારના નામ નીચે પ્રિન્‍ટ કરેલું હોવું જોઇએ. આ બેલેટપેપરને ઇ.વી.એમ.ના બેલેટ યુનિટ સાથે જોડવાનું રહેશે. ઉમેદવારના નામ જે ભાષામાં લખાયેલા હોય તે જ ભાષામાં ‘‘નોટા’’ શબ્‍દો છપાયેલા હોવા જોઇએ અને તેની પેનલનું માપ ઉમેદવારના નામની પેનલના માપ જેટલું જ હોવું જોઇએ. ચૂંટણી પંચના આદેશ મુજબ મતદારો માટે ઇ.વી.એમ. અને બેલેટ પેપર ‘‘નોટા’’ નો વિકલ્‍પ ઉમેરવામાં આવશે જે વિધાનસભા ચૂંટણી માટે ગુલાબી રંગ અને સંસદીય ચૂંટણી માટે સફેદ રંગ રહેશે જયારે ઇ.વી.એમ.ની મતગણતરી કરવામાં આવે છે, ત્‍યારે સંબંધિત રીટર્નીંગ ઓફિસર દ્વારા તમામ ‘‘નોન વોટસ’’ ની અલગ ગણતરી કરવામાં આવે છે અને આ સંખ્‍યા માહિતી અધિકારના કાયદા હેઠળ ઉપલબ્‍ધ હોય છે સૌથી વધુ ‘‘નોટા’’ મળ્યાના કિસ્‍સામાં જે ઉમેદવારને સૌથી વધુ મત મળ્યા હશે તે ઉમેદવાર જ વિજેતા ગણાશે. આવનારા પરિણામ પર ‘‘નોટા’’ ની કોઇ અસર રહેશે નહીં ગેરહાજર રહીને મત ન આપવાનો વિકલ્‍પ અપનાવવા કરતાં મતદાર ‘‘નોટા’’  આપીને તેનો નકારાત્‍મક મત વ્યક્ત કરી શકશે. ભારતીય બંધારણના આર્ટીકલ – ૨૧ મુજબ નકારાત્‍મક મત એ મતદારના અધિકારની ઓળખ છે તે મતદારને મતદાન કરવા પ્રેરશે તેનાથી રાજકોય પક્ષો પર સારા ઉમેદવારની નિમણૂક કરવાનું દબાણ આવશે અને ‘‘નોટા’’ દ્વારા જાહેર જનતાના મંતવ્યનું પ્રતિબિંબ પડતાં લાંબા ગાળે લોકશાહીને વધુ મજબૂત બનશે.

‘‘નોટા’’ નું બટન સમગ્ર દેશમાં સૈાપ્રથમ વખત વાપરવાનું શ્રેય છત્તીસગઢ રાજયને ફાળે જાય છે. ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં ‘‘નોટા’’ નો સમાવેશ કરનાર વિશ્‍વનો ૧૨ મો દેશ છે અન્‍ય દેશોમાં ફ્રાન્‍સ, બેલ્‍જિયમ, ગ્રીસ, બ્રાઝિલ અને બાંગ્‍લાદેશનો સમાવેશ થાય છે અંતમાં જોઇએ તો ‘‘નોટા’’ એ નકારવાનો અધિકાર નથી પણ કયારેય આક્રોશ ઠાલવી ન શકનારા મતદાતાઓને તેમનો આક્રોશ વ્યક્ત કરવાનું એક સબળ માધ્‍યમ છે દરેક મતદાતાએ સમજી વિચારીને આ માધ્‍યમનો ઉપયોગ કરવો જોઇએ.

ફરાર આરોપીને આગોતરા જામીન આપી ન શકાય : સુપ્રિમ કોર્ટ

supreme court of india

સુપ્રિમ કોર્ટે કહ્યું છે કે અપરાધિક મામલાની તપાસમાં સહયોગ નહિ કરનાર અને કોર્ટ દ્વારા ફરાર જાહેર આરોપીને આગોતરા જામીન આપી શકાય નહિ. ચીફ જસ્ટીસ પી.સદાશિવમ અને જસ્ટીશ રંજન ગોગોઇની ખંડપીઠે કહ્યું છે કે આગોતરા જામીન આપવાના કોર્ટના અધિકારનો માત્ર અપવાદરૂપ મામલામાં જ ઉપયોગ થવો જોઇએ જયાં એવું લાગે કે વ્યકિતને ખોટી રીતે ફસાવવામાં આવ્યો છે.

સુપ્રિમ કોર્ટના પૂર્વ નિર્ણયોનો હવાલો આપતા બેંચે કહ્યું છે કે, જો કોઇને દંડ પ્રક્રિયા સંહિતાની કલમ ૮૨ હેઠળ ફરાર કે ઘોષિત અપરાધી જાહેર કરાયેલ હોય તો તે આગોતરા જામીન મેળવવાને હક્કદાર નથી. ખંડપીઠે કહ્યું છે કે આ જોગવાઇ સ્પષ્ટ કરે છે કે દંડ પ્રક્રિયા સંહિતાની કલમ ૪૩૮ હેઠળ પ્રદત અધિકાર અસાધારણ સ્વરૂપનો છે અને તેનો ઉપયોગ અપવાદ સ્વરૂપ મામલામાં જ થવો જોઇએ જયાં એવું લાગે કે વ્યકિતને ખોટી રીતે ફસાવવામાં આવેલ છે કે એવું લાગે કે કોઇ અપરાધનો આરોપી વ્યક્તિ પોતાની સ્વતંત્રતાનો દુરૂપયોગ નહિ કરે. કોર્ટે એક વ્યકિતને કથીત રીતે ઝેર આપીને મારી નાખવાની ઘટના બાદ ફરાર બે આરોપીઓ તે આગોતરા જામીન આપવાના મ.પ્રદેશ હાઇકોર્ટના નિર્ણયને રદ કરતા આમ જણાવ્યું હતું. ખંડપીઠે કહ્યું છે કે, હાઇકોર્ટ એ સમજવામાં નિષ્ફળ રહ્યું છે કે, કાનૂનમાં એ નિﾍતિ વ્યવસ્થા છે કે જયારે કોઇ પણ આરોપી ફરાર જાહેર થાય કે તે તપાસમાં સહકાર ન આપતો હોય તો તેને આગોતરા જામીન આપવા ન જોઇએ.

કોઈપણ સામાન્ય પત્ર દ્વારા પણ જાહેર હિતની અરજી થઈ શકે છે

Gujarat High Court

જાહેર હિતની અરજી  કે જેને પબ્લીક ઈન્ટરેસ્ટ લીટીગેશન (પીઆઈએલ) તરીકે કોર્ટમાં ઉલ્લેખવામાં આવે છે તે ન્યાયતંત્ર દ્વારા જ જનતાને આપેલી એક શકિત છે. કોઈપણ રાજયની વડી અદાલત કે દેશની સર્વોચ્ય અદાલતમાં જાહેર હિતની અરજી ભારત દેશનો કોઈપણ નાગરિક કરી શકે છે ફકત તેમાં શરત એ છે કે જાહેર હિતની અરજીમાં જે મુદ્દો ઉઠાવવામાં આવેલ છે તેમાં કોઈ વ્યકિતગત નહી પરંતુ સમાજના મોટા વર્ગનું હિત સમાયેલુ હોવુ જોઈએ. જાહેર રસ્તા પર ઉભી કરાયેલ અડચણ, સરકારી જમીન પર થયેલ ગેરકાયદેસર બાંધકામ, પાર્કીગ, જાહેર આરોગ્ય અને સુખાકારી રોડ –  રસ્તા – હાઈવે , પાણી, ગંદકી અને પ્રદૂષણ જેવા જાહેર જનતા સાથે જોડાયેલા કોઈપણ મુદ્દા અંગે જાહેર હિતની અરજી હાઈરકોર્ટ કે સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરી શકાય છે. જે મુદ્દાને પીટીશનમાં ઉલ્લેખ કરેલ હોય તે અંગેની સંપુર્ણ માહિતી અને જાહેર જનતાને ભોગવવી પડતી હેરાનગતિ અંગેના જરૂરી આધાર પુરાવા સામેલ કરવા જરૂરી છે. કોર્ટમાં એક સામાન્ય પત્ર દ્વારા પણ જાહેર હિતની અરજી (પીઆઈએલ) દાખલ થઈ શકે છે. પીઆઈએલ ભારત દેશનો  કોઈપણ નાગરિક પ્રભાવિત સમૂહ વતી આ અરજી દાખલ કરી શકે છે અને જો તે સક્ષમ હોય તો નામદાર કોર્ટ સમક્ષ યોગ્ય રજુઆત જાતે પણ (પાર્ટી ઈન પર્સન તરીકે) કરી શકે છે. સુપ્રીમ કોર્ટના જજ પી.એન.ભગવતીએ જણાંવ્યુ હતુ કે લોકોના અધિકારોને નકારી ન શકાય. ઓસ્ટ્રેલિયન કાયદાને આગળ ધરીને તેમણે વધુમાં જણાંવ્યુ હતુ કે જો લોકોના અધિકારોનું ઉલ્લંઘન થતુ હોય તો તેના વતિ કોઈપણ વ્યકિત જાહેર હિતની અરજી કરી શકે છે આ ઉપરાંત તેમણે એ પણ જણાંવ્યુ હતુ કે જો કોઈ વ્યકિત જાહેર હિત સંલગ્ન પત્ર પણ સુપ્રીમ કોર્ટને લખે તો તેને જાહેર હિતની અરજી તરીકે લેશે.

ઉપયોગી બાબતો ની માહિતી

આ બ્લોગના લેખક દ્વારા દરેક લોકો ને ઉપયોગી થાય તેવી માહીતીસભર એક ઓનલાઈન  લાઈબ્રેરી બનાવેલ છે.  જેના માધ્યમ ઘણી ઉપયોગી માહિતી તથા પુસ્તકો નીચે આપેલ લીન્ક ઉપર કલીક કરવાથી વિનામૂલ્યે મેળવી શકાશે.

https://drive.google.com/folderview?id=0B4Tk_Q09AT63dE1ldkM1MUtiYlk&usp=sharing#grid

 

Note : Our valued users, any information or articles published by different individual persons, this Blog does not agrees or disagrees with any of this. information or Details published here are not checked by us.  So before sending money or buying a product you should contact some trustworthy person. We will not be responsible for any type of complains. Content of the website might be under copy rights of owner.